Khổng Tử nói: “Nhân vi vô tín, bất tri kỳ khả dã”, nghĩa là người không có chữ tín sẽ chẳng làm được việc gì. Vậy nên, sống ở đời nhất định cần nhớ kỹ, có ba lời không nên nói, ba việc không nên làm, và ba loại người không nên kết giao.
Mỗi người đều có thói quen và cách sống của riêng mình, không có điều gì đúng sai tuyệt đối, cũng không có ai là toàn diện cả.
Ba lời không nói
1. Những lời bóc mẽ khuyết điểm của người
Làm người, ai ai cũng có khuyết điểm, ai ai cũng khó tránh khỏi đôi lần mắc lỗi. Những lỗi lầm hay khuyết điểm ấy, dẫu lớn nhỏ thế nào cũng cần được cảm thông và dung thứ.
Bởi vậy, khi nói chuyện cần phải tinh tế, không nên lấy “lòng dạ ngay thẳng” làm cái cớ để không còn giữ mồm giữ miệng. Dù là người thẳng thắn thật thà, cũng không nên bóc trần khuyết điểm của người khác. Trong bất kể trường hợp nào, nói chuyện mà không để tâm đến cảm xúc của đối phương sẽ rất dễ khiến người ta bị dồn vào chân tường mà không có đường lui.
2. Những lời thổi phồng bản thân
Được người khác khen ngợi, đó gọi là danh tiếng; còn tự mình khen ngợi, đó gọi là khoe khoang.
Một người không chút lý trí, lải nhải không thôi sẽ trở nên tầm thường thiển cận, thiếu hàm dưỡng và cũng không được hoan nghênh.
Dù chúng ta thật sự có tài năng thì cũng không cần phải nói lời khoác lác, người khác tự nhiên sẽ biết được năng lực và ưu điểm của mình. Vậy nên những lời thổi phồng bản thân, tốt nhất là đừng nên nói.
3. Những lời vô bổ không giá trị
Thay vì nói lời vô ích, chi bằng nói lời chuẩn mực; thay vì nói nhiều mà vô nghĩa, chi bằng nói ít mà trúng vào trọng tâm.
Ba việc không làm
1. Những chuyện tự rước phiền não
Không nên so sánh bản thân với người khác. Có câu nói rằng: “So sánh với người, tự mình tức chết”, so đi so lại, bản thân cuối cùng được gì đây?
Nếu như thật sự phải so sánh, thì hãy nhìn lại chính bản thân mình, đối chiếu với ngày hôm qua, thì bản thân của hôm nay có vui vẻ hơn không, hạnh phúc hơn không? Nếu câu trả lời là không, đó mới chính là điều cần phải so sánh.
2. Những chuyện thay đổi người khác
Thay đổi để hoàn thiện chính mình là giá trị khiến mọi người xích lại gần nhau hơn.
Mỗi người đều có thói quen và cách sống của riêng mình, không có điều gì đúng sai tuyệt đối, cũng không có ai là toàn diện cả.
Thay vì thay đổi người khác, chi bằng thay đổi chính mình. Thật ra, bản thân bạn mới chính là người cần thay đổi để luôn hoàn thiện hơn.
Thay vì chỉ trích người khác, giận dỗi người khác, đòi hỏi người khác phải thay đổi theo mong muốn của ta, chi bằng hãy chung sống hòa thuận, dĩ hoà vi quý, mọi mâu thuẫn lớn nhỏ đều không để trong tâm.
Vạn sự vạn vật bởi có cao có thấp, có lớn có nhỏ, có đen có trắng, có xấu có đẹp, mới tạo nên sắc màu của cuộc sống. Chấp nhận người khác, cũng là chấp nhận sự phong phú của đất trời, đồng thời còn giúp nội tâm an hoà tĩnh lặng hơn.
3. Những chuyện ham chiếm tiện nghi
Nói đến lợi ích, có những thứ rất bề mặt ai ai cũng nhìn thấy được. Nhưng lại có những thứ rất ẩn hình, tưởng là “phúc” đấy thực ra lại là hoạ, tưởng là “lợi” đấy thực ra lại thiệt thòi nhiều hơn.
Bởi vậy, chỉ có người dại mới ham chiếm tiện nghi, tranh tranh đấu đấu, tìm cách vơ lợi ích về mình. Họ tưởng rằng đó là khôn ngoan nhưng cuối cùng lại khiến bản thân phải chịu thiệt nhiều hơn.
Ngược lại, người khôn sẽ không vì cái lợi trước mắt mà chiếm đoạt tiện nghi bất chính. Họ hiểu rõ đạo lý nhân quả, muốn được thì phải biết phó xuất, trên đời không có “của Trời cho”. Vậy nên, họ sẵn sàng chịu thiệt, nhường một bước để thấy biển rộng trời cao. Kỳ thực, chịu thiệt chính là phúc, có những lúc chịu thiệt mới có thể nhận được phúc báo sau này.
Nói đi nói lại cũng chính là: Muốn nhận được hồi báo, thì phải học cách cho đi.
Ba loại người không kết giao
1. Người hờ hững vô tình
Một người ngay đến cả thân nhân của mình cũng không muốn quan tâm, vậy làm sao có thể yêu mến bạn bè, yêu mến người khác được đây?
Những người hờ hững vô tình, lòng dạ sắt đá, lạnh lùng băng giá – kiểu người như vậy tuyệt đối đừng kết giao!
Nếu muốn kết giao thì hãy kết giao với những người coi trọng tình cảm, hiếu thảo với cha mẹ, thuận hoà với anh em, chân thành với bạn bè.
Những người coi trọng tình thân, quý trọng tình bạn, mới thực sự đáng để kết giao.
2. Người hám lợi
Thay vì thay đổi người khác, chi bằng thay đổi chính mình. Thật ra, bản thân bạn mới chính là người cần thay đổi để luôn hoàn thiện hơn.
Trên thế giới luôn có kiểu người chỉ biết đến lợi ích, trong tâm của họ lợi ích luôn vượt trên hết thảy. Loại người như vậy sẽ chỉ biết lợi dụng người khác, thậm chí vì lợi ích mà sẵn sàng bán đứng cả thân nhân bạn bè.
Trong cuộc sống, nếu giao du với loại người này bạn sẽ mãi là đối tượng bị bòn rút, là vật trong túi bị đem ra đổi trao, mua bán.
Đương nhiên họ cũng biết phó xuất, nhưng phó xuất của họ chỉ là quân cờ để nhận được lợi ích lớn hơn, thu lợi nhiều hơn từ người khác. Loại người này đương nhiên không thể kết giao rồi!
3. Người không giữ lời
Khổng Tử nói: “Nhân vi vô tín, bất tri kỳ khả dã”, nghĩa là người không có chữ tín sẽ chẳng làm nên việc gì. Chính là nói, con người phải coi trọng lời hứa, nói sao làm vậy, đã mở miệng là phải giữ lời, không thể lúc thì thế này lúc lại thế khác, sẽ khiến đối phương rơi vào tình thế khó xử.
Trong cuộc sống, giao du với người nói mà không giữ lời thật đúng là ác mộng, ôm giữ hy vọng với người không xem trọng lời hứa quả thật là phí hoài thời gian.
Họ cứ biến đổi liên tục, chuyện nói buổi trưa, buổi chiều đã đổi khác; chuyện được quyết định ngày hôm qua, hôm nay đã trở thành đống giấy vụn.
Bạn bè quý ở sự chân thành, người có khuyết điểm khác đều có thể thông cảm được, nhưng nói mà không giữ lời sẽ khiến người ta không biết được câu nào là thật câu nào là giả. Với người như vậy, cho dù bạn vẫn tỏ lòng kính trọng nhưng không nên gần gũi, bởi ai ai cũng không thể phí hoài đi nghe lời nói suông mà không bao giờ được thực hiện.
Theo ĐKN
